نگاهی به فضیلت ماه شعبان

به نقل از نسیم اشراق،ماه شعبان بین دو ماه رجب و ماه مبارک رمضان قرار گرفته که بین مردم این دو ماه محبوب است و علت محبوبیت آن هم به خاطر اتفاقات و اعیادی است که در آن رقم خورده است؛و به محبوبیت ماه شعبان افزوده می‌شود،زیرا از طرفی ماه شعبان هم مقدمه ای است برای آماده شدن به ورود به ماه مبارک رمضان و هم فرصتی است برای جاماندگان از ماه رجب که از اعمال و عبادات این ماه غفلت ورزیده اند.

این موارد می‌تواند سبب بالا رفتن جایگاه این ماه بین مردم باشد.ماه شعبان،حاوی روزهای مهمی از تاریخ اسلام است،ولادت‌های بزرگی که در این ماه رخ داده است و اعمال و مناجاتی که در این ماه بر آن توصیه شده است،نشان دهنده عظمت این ماه است.

مناجات شعبانیه ای که در روایات به قرایت آن توسط همه ایمه اشاره نموده است که حاوی مطالبی بزرگ و پر معرفت هست همگی خبر از عظمت ماه شعبان می‌دهد،برای بررسی عظمت ماه شعبان به نظر می‌رسد که ابتدا به بررسی لغوی این کلمه بپردازیم.

بررسی شعبان در لغت،در کتاب المنجد،کلمه شعبان در ذیل کلمه الشعبیه آمده است،الشعبیه به معنای مردمی بودن،جایگاه مردمی داشتن و محبوب بودن بین مردم است.

ارتباطی که بین این معنا با نام گذاری ماه هشتم قمری به نام شعبان ،می‌تواند وجود داشته باشد،احتمالاتی است که اکنون آن را بیان می کنیم،ماه شعبان بین دو ماه رجب و ماه مبارک رمضان قرار گرفته که بین مردم این دو ماه محبوب است و علت محبوبیت آن هم به خاطر اتفاقات و اعیادی است که در آن رقم خورده است؛و به محبوبیت ماه شعبان افزوده می‌شود زیرا از طرفی ماه شعبان هم مقدمه ای است برای آماده شدن به ورود به ماه رمضان و هم فرصتی است برای جاماندگان از ماه رجب که از اعمال و عبادات این ماه غفلت ورزیده اند،این موارد می‌تواند سبب بالا رفتن جایگاه این ماه بین مردم باشد.

این احتمالات می‌تواند علت نام گذاری این ماه،به شعبان باشد،احتمالات دیگری هم راجع به علت نام گذاری این ماه مطرح شده است،در کتاب روضه الواعظین این گونه آمده است که برای این ماه سه نام است:شعبان و از آن روی به این نام،نامیده شده است که در آن برای ماه رمضان خیرات منشعب می‌شود و هم گفته اند برای این است که در آن ماه برای مومنانی روزی پراکنده می‌شود.

نام دیگرش غفران است که در آن گناهان آمرزیده می‌شود و نام دیگرش جیران است که همسایه رمضان است،در عیون اخبار الرضا آمده است که شعبان شهری است که خیر در آن افزون می‌شود.

ماه شعبان در تقویم شیعه:ماه شعبان ماه سرور شیعه به قدوم امامان معصوم (ع)است،روزهای دوم،سوم،چهارم،پنجم،نهم،دهم،یازدهم،چهاردهم،پانزدهم،هجدهم،نوزدهم این ماه روزهای مهمی از تاریخ اسلام است.

ولادت امام حسین(ع)امام زین العابدین(ع)حضرت بقیه الله الاعظم(ع)حضرت عباس(ع)و حضرت علی اکبر(ع)مهمترین اخبار سراسر سرور در این ماه هستند،جنگ بنی سعد،جنگی رخ داده در این ماه است.

آغاز وجوب روزه،یک روز تاریخی در زمینه احکام اسلامی است،ورود امام حسین (ع)به مکه،آخرین توقیع امام زمان(ع) و شناساندن امام زمان (ع)به شیعیان نیز سرآغاز تحولات عظیمی در تاریخ اسلام اند که همگی در ماه شعبان رخ داده است که همه این موارد عظمت این ماه را نمایش می‌دهند.

عظمت و فضیلت ماه شعبان در کلام پیامبر اکرم (ص):پیامبر خدا (ص)در حالی که یارانش درباره فضیلت های ماه شعبان گفتگو گو می‌کردند فرمود:ماهی بزرگ است و آن ماه من است و حمل کنندگان عرش الهی،آن را بزرگ می دارند و به حق و منزلت آن آگاهی دارند و آن ماهی است که روزی مومنان در آن ماه برای ماه رمضان فزونی یابد و بهشتها در آن ماه آراسته شوند.

همانا از آن رو شعبان نام گرفت که روزی مومنان در آن ماه فراخ گردد و آن ماه کردار است که پاداش کردار هفتاد بار افزون شود و بدی مردم فرو ریخته شود و گناه آنان بخشوده شود.

ماه شعبان در کلام امام (ره) ایشان در این باره می‌فرمایند:در این ماه شعبان با مناجات شعبانیه که از اول تا آخر این ماه دستور خواندن آنان وارد شده،خدای تبارک و تعالی را هیچ مناجات کردید؟ و از مضامین عالی و آموزنده آن در ایمان و معرفت بیشتر نسبت به مقام ربوبیت استفاده کردید؟

درباره این دعا وارد شده که این مناجات حضرت امیر(ع) و فرزندان آن حضرت است؛و همه ایمه طاهرین،(ع)با آن خدا را می خواندند.و کمتر دعا و مناجاتی دیده شده که درباره آن تعبیر شده باشد که همه ایمه(ع)آن را می‌خواندند و با آن خدا را مناجات می‌کردند.

این مناجات در حقیقت مقدمه‌ای جهت تنبه و آمادگی انسان برای پذیرش وظایف ماه مبارک رمضان است؛و شاید برای این باشد که به انسان آگاه ملتفت انگیزه روزه و ثمره پر ارج آن را تذکر دهد.

یادداشت حضرت آیت اله خامنه ای درباره مناجات شعبانیه مناجات ماثوره ی ماه شعبان -که روایت شده اهل بیت(ع)بر آن مداومت داشتند،یکی از دعاهایی است که لحن عارفانه و زبان شیوای آن،با مضامین بسیار والا و سرشار از معارف عالی همراه است که نظیر آن را در زبان‌های معمولی و محاورات عادی نمی‌توان یافت و اساسا با آن زبان قابل ادا نیست.

این مناجات،نمونه‌ی کامل از تضرع و وصف حال برگزیده ترین بندگان صالح خدا با معبود و محبوب خود و ذات مقدس ربوبی است،هم درس معارف است،هم اسوه و الگوی عرض حال و درخواست انسان مومن از خدا.

نتیجه‌گیری این است که عظمت ماه شعبان را در قالب مثال می‌توان توضیح داد و آن این است که هر اندازه خواندن نماز و احکام و آداب آن با اهمیت است،به همان اندازه آداب طهارت و وضو نیز از باب مقدمه امری مهم است،ماه شعبان از باب مقدمه ورود به ماه مبارک رمضان دارای ارزش والا و ارزشمند است.