منابع آب خدابنده

وجود 87 رشته رودخانه بزرگ و کوچک از جمله ؛ رودخانه قزل اوزن(پر آب‌ترین رودخانه استان) شور، تالوار، آجی چای، خرارود و بزینه رود منابع و ذخایر زیر زمینی غنی را برای شهرستان فراهم نموده‌است که احداث سدهای بتنی بزرگ امکان بهره‌برداری بهینه از این آب‌ها را فراهم آورده و مساحت بیشتری از اراضی زراعی زیر کشت محصولات آبی خواهد رفت.

بر اساس آمار موجود، حداکثر میزان آب قابل برداشت از زیر حوزه‌های دو رودخانه قزل اوزن و شور در مجموع 761 میلیون متر مکعب می‌‌باشد. در سال 76 نیز میزان تخلیه کل چا‌ه‌های عمیق و نیمه عمیق، چشمه‌ها و قنوات در حوزه‌های آبریز سجاس‌رود، بزینه‌رود و زیر حوزه های قزل اوزن معادل 307950069 متر مکعب بوده که در صورت بهره‌برداری صحیح از این آب‌ها مساحتی افزون بر صد هزار هکتار زیر کشت آبی خواهد رفت.

شهرستان خدابنده از نظر منابع آبی و نزولات آسمانی به سه حوزه تقسیم می‌شود :

    مناطق کم باران و کم آب که قشلاقات و حوزه غرب بخش افشار را تشکیل می‌دهد. رودخانه قزل‌اوزن، تالوار و آجی چای  در این منطقه جریان دارد.

    یک نوار ارضی که از جنوب شرقی گرماب تا شمال غرب خدابنده امتداد دارد و بخشی از مناطق مرکزی از نظر آب‌های زیر زمینی، رودخانه‌ها، چشمه‌های کوچک و بزرگ نسبتاً خوب بوده و روستاهای این حوزه پر جمعیت و محصولات کشاورزی خوبی دارند.

    ارتفاعات، مراتع و مناطقی که از نظر آب حد متوسطی دارند، ارتفاعات که عمدتاً برف گیر بوده و پوشش گیاهی آن‌ها کم است. روستاهایی که در حاشیه ارتفاعات قرار دارند بیشتر به دامپروری و کشت محصول دیم گندم و جو اشتغال دارند. حوزه‌هایی که این شرایط را دارند، در سطح شهرستان پخش هستند.

                                                     سدهای خاکی

در سال‌های اخیر جهت بهره‌برداری بهینه از آب‌های سطحی اقدامات خوبی در زمینه احداث سدهای خاکی صورت گرفته که از جمله آن‌ها سد خاکی قانلو با ظرفیت مخزن 2/2 میلیون متر مکعب و سد خاکی محمودآباد با ظرفیت8/2 متر مکعب را می‌توان نام برد که مجموعاً 500 هکتار از اراضی کشاورزی منطقه تحت پوشش قرار خواهد گرفت. سد خاکی کتله‌خور نیز با ظرفیت 000/400 متر مکعب در دست احداث می‌باشد که جهت آبیاری 50 هکتار بهره‌برداری خواهد شد. با عنایب به وفور رودخانه‌های دائمی و فصلی، کنترل و مهاراین منابع در غنا بخشیدن به سفره‌های زیرزمینی نقش بسزایی خواهد داشت. چنانچه مطالعات لازم صورت گیرد پتانسیل احداث حدود یکصد دستگاه سد خاکی و بند انحرافی در شهرستان خدابنده وجود دارد.

                                                         سد تالوار

طرح تالوار در راستای دستیابی به اهداف توسعه اقتصاد ملی و با هدف استفاده بهینه از منابع آب و خاک مطالعه و طراحی شده است. مطالعات طرح در اسفند ماه 1370 شروع و پس از بررسی‌های لازم در دی ماه 1375 طرح سد مخزنی مورد تصویب قرار گرفت. عملیات اجرایی تونل‌های انحراف آب در اسفند ماه 1375 و عملیات اجرایی سد مخزنی و تأسیسات وابسته در اسفند ماه 1381 آغاز گردید.

 کل هزینه‌های طرح مبلغ 231/699/267/068/1 ریال برآورد شده و حجم کل مخزن 500 میلیون متر مکعب می‌باشد. آبدهی سالانه برای آبیاری 231 میلیون متر مکعب و مساحت اراضی خالص طرح 000/32 هکتار است.