مسجد جامع سجاس خدابنده؛ مسجدی سلجوقی با محراب ایلخانی

اشراق آنلاین:مسجد تاریخی جامع سجاس یکی از بناهای ارزشمند استان زنجان به شمار می‌رود که از نظر تاریخی حائز اهمیت است.

این بنای مذهبی که از دوران سلجوقی بر جای مانده است، دارای تزئینات و گچ‌بری‌های بسیار ارزشمندی است که چشم بیننده را به خود خیره می‌کند.

مسجد جامع سجاس که در حدود 35 کیلومتری جنوب غربی سلطانیه درشهرسجاس خدابنده واقع شده است امروز به عنوان یکی از جاذبه‌های تاریخی استان به منظور جذب گردشگران و علاقمندان مطرح است.

این مسجد تاریخی از نظر معماری نیز قابل مقایسه با سایر بناهای مذهبی احداث شده در دوره خود است.

مسجد جامع سجاس دارای گنبدخانه مربعی است که با گنبد بلندی پوشش یافته است، بر اساس بررسی‌ها بناهای دیگری نیز به این گنبدخانه متصل بوده که از بین رفته است.

گنبد مسجد جامع سجاس از طریق چهار فیلپوش بر روی جرزهای چهارگانه استوار شده و پاطاق فیلپوش‌ها بر روی تخته قطوری قرار داده شده است.

سطح فیلپوش‌ها و طاق‌نماها با اجرای آجر کاری به سبک آلت و لغت، تزئینات هندسی جالبی را ایجاد کرده‌اند، بالای فیلپوش‌ها، طاق‌نماهای زیبایی قطاربندی شده است.

تزئینات گنبد مسجد جامع سجاس منحصر به نقش ستاره پنج پر است.

 

*پنهان بودن محراب قدیمی رخ‌نمایی محراب ایلخانی

محراب کنونی مسجد جامع سجاس با توجه به شیوه گچبری و استفاده از رنگ و همچنین آثاری از محراب قدیمی در زیر آن، به نظر می‌رسد که مربوط به دوره ایلخانی باشد.

این مسجد از نظر گچبری و کتیبه‌ها بسیار ارزنده و قابل توجه است، چهار کتیبه بدون تاریخ در مسجد نوشته شده است.

 

*نمایش خطوط اولیه اسلامی در مسجد سجاس

کتیبه‌های موجود در مسجد تاریخی جامع سجاس به خطوط مختلف اسلامی از جمله کوفی، ثلث و نسخ نوشته شده که برخی از این کتیبه‌ها به طرح‌های اسلیمی نیز مزین است.

با توجه به شیوه معماری و کتیبه‌های موجود و شباهتی که بنای این مسجد با دیگر بناهای دوره سلجوقی منطقه دارد، می‌توان بنای اصلی را به اواخر قرن پنجم هجری منسوب داشت که در دوره مغول نیز تعمیرات و تزئیناتی در آن صورت گرفته است.