نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
تاریخچه شهرکرسف ازتوابع بخش مرکزی شهرستان خدابنده رادرادامه می بینید. اشراق آنلاین،درباره شهرکرسف بیشتردانیم اطلاعات کلی کشور ایران استان زنجان شهرستان خدابنده بخش بخش مرکزی شهر کرسف نام محلی کرس نام‌های قدیمی کهراسب سال بنیاد ماقبل تاریخ – عصر پارینه سنگی مردم جمعیت ۴٬۳۸۱ نفر مذهب شیعه جغرافیای طبیعی ارتفاع از سطح دریا 1882 […]
اشراق آنلاین،درباره شهرکرسف بیشتردانیم
کرسف « Karasf »
دهستان کرسف به مرکزیت کرسف (در فرهنگ معین آمده است: کرسف قصبه ای است در نزدیکی زنجان) با 28 آبادی یکی از دهستانهای بزرگ و پرجمعیت بخش مرکزی شهرستان خدابنده از توابع استان زنجان میباشد که در فاصله 14 کیلومتری شهر قیدار و 74 کیلومتری مرکز استان قرار دارد. وجه تصمیه ی کرسف بنا به قولی “کهراسب” یعنی اسب حنایی رنگ میباشد. کرسف به دلیل داشتن آب فراوان و چشمه سارهای بزرگ و کوچک، زمینهای حاصلخیز، جنگلهای طبیعی سرسبز، باغهای پر از میوه و موقعیت خاص جغرافیایی همواره مورد توجه و محل سکونت انسانها در طول ادوار مختلف تاریخی بوده است. در قسمت شمالی کرسف ادامه رشته کوههای قیدار و در ضلع جنوبی آن جنگل وسیع و سرسبز قرار دارد. وسعت کرسف 5/8 کیلومتر مربع و دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است. موقعیت خاص آب و هوایی و جغرافیای طبیعی آن باعث پوشش گیاهی فراوان و زندگی جانوران مختلف در حوالی آن گردیده است و با توجه به موقعیت ویژه جغرافیایی به عنوان یک پل ارتباطی، دهها روستای بزرگ و کوچک را بهم پیوند میدهد. بیشتر مردم آن در بخش کشاورزی و خدمات اشتغال دارند.
وجود اماکن متبرکه و اماکن مختلف تاریخی همچون امامزاده عبداله، حسینیه کرسف، سد تاریخی امیر، قلعه معروف فریک بولاغی(فریک بولاغی به معنای چشمه مرغان بوده و مربوط به دوره حکومت خوانین افشار میباشد) و … از آثار مهم تاریخی کرسف میباشد.
وجود اولین دانشمند منطقه خدابنده یعنی حکیم احمد ابن فارس زهراوی کرسفی(قرن چهارم هجری قمری) و خواجه شمس الدین حکیم الهی کرسفی از افتخارات این خطه سرسبز است. مظفر ذولقدر که از هواداران نواب صفوی بود از این منطقه برخاست و اولین شهید جنگ تحمیلی این شهرستان از کرسف پا به عرصه وجود گذاشته و سرانجام شربت شهادت نوشید.
سیر تاریخی کرسف در4 بند از نظر خوانندگان گرامی میگذرد:
الف) کرسف در قرون باستان
سابقه تاریخی کرسف به دوران حکومت مادها (اولین دولت ایرانی) برمیگردد. وجود تپه های تاریخی همچون تپه معروف به “کری قیه سی” و تکه سفالهای بدست آمده از حوالی آنها حکایت از زندگی بشر در این دوره تاریخی در این نقطه دارد. همچنین وجود روستای مادآباد (که وجه تسمیه آن از نام مادها گرفته شده است) در 8 کیلومتری کرسف دلیل دیگر این مدعا است.
به دلیل محرومیت شهرستان خدابنده و بی توجهی به آثار بجای مانده از قرون باستانی، بسیاری از رمز و راز زندگی و سیر تاریخی این منطقه در هاله ای از ابهام قرار دارد.
ب) کرسف در قرون وسطی
آثار بدست آمده از چند تپه تاریخی در حوالی کرسف از زندگی انسان در دوره اسلامی در این نقطه حکایت میکند. بقعه متبرکه امامزاده عبداله کرسف از نزدیکان امام موسی کاظم(ع) نیز از آثار مهم این دوره میباشد. در معجم الادبای یاقوت حموی آمده است: احمد ابن فارس زهراوی کرسفی دانشمند و ادیب فرزانه جهان اسلام در اوایل قرن چهارم هجری قمری در کرسف می زیسته است. برای آشنایی بیشتر خواننگان گرامی با این دانشمند بزرگ قسمتی از زندگینامه وی که از کتاب معجم الادبا (به زبان عربی) استخراج و ترجمه گردیده است در زیر میآوریم:
بنا به گفته ی ابوالحسن باخرزی، احمد بن فارس زهراوی کرسفی در قریه کرسف به دنیا آمده است. او ادیب و دانشمند در زبان عربی و فقیه شافعی بود و در فقه و کلام و نحو مناظره میکرد. پس به مذهب ملک ابن انس وارد شد. روش او در نحو کوفی است. او کتابهای بکر و رساله های مفید و اشعار زیبایی دارد و از شاگردان او میتوان بدیع الزمان همدانی را نام برد. ابوالقاسم سعد ابن علی ابن محمد زنجانی میگوید: ابولحسین احمد ابن فارس زهراوی از پیشوایان اهل لغت در زمان خود بود. او فردی کریم النفس و بخشنده بود و هیچ سائلی را رد نمیکرد. حتی لباس و فرش خانه اش را به نیازمندان می بخشید. صاحب ابن عباد وزیر آل بویه او را بسیار گرامی می داشت و شاگردی او را میکرد، میگفت: شیخ ما ابوالحسین از کسانی است که بخاطر زیبایی تصنیفاتش شهرت یافت و سخن او مقبول همه زبانها است.
شیخ ابی الحسن، علی ابن الرحیم سلمی میگوید: پدرم میگفت، در مجلسی از شیخ ابوالحسین احمد ابن فارس زهراوی از وطنش سئوال شد، پس او گفت: کرسف.
زهراوی کرسفی برای کسب علم و دانش همیشه در سفر بوده است. ابتدا به همدان و سپس به قزوین مهاجرت کرد، بعد به زنجان و از آنجا به میانه رفت و در طی این مسافرتها از علوم علمای بزرگی چون ابی حسن ابراهیم ابن علی ابن ابراهیم ابن سلمه بن فخر (امام فقیه)، ابی بکر، احمد ابن الحسین ابن الخطیب و احمد ابن طاهر ابن النجم ابو عبداله بهره جست.
زهراوی کرسفی بسیار مورد احترام ابوریحان بود. ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه عن قرون الخالیه در مورد زهراوی چنین آورده است: قد قال فما مضی حکیم ما المرء الا باصغریه فقلت قول امری لتیب ما المرء الا بدر همته.
زهراوی کرسفی تصنیفات متعددی در زمینه های مختلف فقهی و لغت عربی دارد و بیش از 28 کتاب را تصنیف کرده است. برخی از آثار او عبارتند از کتاب المجمل، متخیرالالفاظ، فقه الغه، غریب اعراب القرآن، تفسیر اسماء النبی(ع)، مقدمه کتاب دارالعرب، حلیه الفقهاء، کتاب العرق، مقدمه الفرائض، ذخائر الکلمات، شرح رساله الزهری الی عبد الملک ابن مروان، کتاب الحجر، کتاب سیره النبی(ص) اصول فقه، اخلاق النبی(ص) کتاب الصاحبی، کتاب جامع التاویل فی تفسیر القرآن(4جلد)، کتاب الثیاب و الحلی، کتاب الخلق الانسان، هماسه المحدثه، مقیاس اللغه ( کتاب زیبایی که مثل آن تصنیف نشده است) و کتاب کفایه المتعلمین فی اختلاف الخویین.
مجمع بن محمد بن احمد با خط خود در ربیع الاول سال 446 هجری در خاتمه کتابش می نویسد، شیخ ابوالحسین احمد ابن فارس زهراوی کرسفی در ماه صفر 395 در شهرری درگذشت و در مقابل مرقد قاضی القضات ابی الحسن علی بن عبدالعزیز یعنی جرجانی دفن شد.
ج) کرسف در دوره فتنه مغولان
منطقه خدابنده از حمله مغولان در امان نبوده است. آثار بجای مانده و سنگ نوشته های موجود در قبرستان معروف به قبرستان شهداء کرسف از مهمترین آثار بجای مانده از حمله مغولان به این خطه میباشد. سنگ مزارهای برجای مانده از این دوره به خط کوفی بسیار زیبایی نوشته شده است. بنا به قولی افراد مدفون شده در این قبرستان تاریخی از یاران سلطان محمد خدابنده (الجایتو) میباشد که به مذهب تشیع گرویده و توسط دشمنان به قتل رسیده اند.
د) کرسف مرکز حکومت ولایت خمسه در قرون معاصر
امیر جهانشاهخان افشار (متولد1217 ه.ش) فرزند حسنعلی خان افشار (سردار فاتح) کرسفی بود. او علاوه بر مقام ایلخانی رتبه امیر تومانی (سرلشکری) داشت. وی بدلیل زیرکی فراوان و نبوغ خاص فکری بسیاری از قبایل و ایلات منطقه را تحت فرمان خود درآورده و کرسف را به دلیل داشتن موقعیت خاص جغرافیایی – استراتژیکی و ژئوپولتیکی بعنوان مرکز حکومت خود انتخاب کرد. امیر جهانشاهخان بعنوان یکی از بزرگترین فئودالهای تاریخ ایران از املاک گروس (شهرستان بیجار) گرفته تا ولایت خمسه (قزل اوزن، سجاسرود، خرارود، بزینه رود و زرینه رود) فرمان می راند. وی معروفترین چهره سیاسی استان زنجان در تاریخ قرون معاصر بشمار میرود. بنا به روایتهای مختلف او گنجنامه ای داشته است که بسیاری از گنجهای منطقه از جمله گنج مدفون شده در مقبره ارغوان شاه ایلخانی را تصاحب نموده است.
از آثار بجای مانده از دوران امیر جهانشاهخان افشار میتوان به سد امیر و حسینیه کرسف اشاره نمود. او سرانجام پس از مرگ بنابه وصیت خود در عتبات عالیات (نجف اشرف) دفن شد.
محمد حسن خان امیرافشار
محمد حسن خان نماینده مردم زنجان در دوره شانزدهم و هفدهم در مجلس شورای ملی بود. وی نیز همچون پدربزرگش یکی از خوانین و ملاک بزرگ و مقتدر زنجان بود و تمام حکمرانان و حاکمان از او حساب می بردند. بدستور وی مدرسه ای در کرسف دایر و جمعی از فرزندان رعیت در آن مدرسه مشغول تدریس گردیدند و مخارج مدرسه و حق الزحمه دبیران از جانب او تأمین میشد تا اینکه از نزدیکان محمدحسن خان به وی گوشزد کرده بود که تحصیل این افراد و بالا رفتن آگاهی آنان در آینده برای او خطر ساز خواهد شد، در نتیجه دیری نپایید که بعد از چهار سال این مدرسه منحل گردید.
از حوادث مهم دوران حکومت محمد حسن خان امیر افشار هجوم فرقه دموکرات و حزب توده به کرسف و روستاهای تابعه آن بود که بنابه گفته ریش سفیدان کرسف رعب و وحشت شدیدی را در مردم ایجاد کرده بود و محمدحسن خان و اطرافیانش نیز به روستاهای حوالی گروس (شهرستان بیجار) پناهنده شده بودند تا اینکه سرانجام با حمایت نیروهای دولتی و کمک محمد حسن خان و نیز سلطان محمود خان ذوالفقاری نیروهای حزب توده در جنگ قوئی(یکی از روستاهای نزدیک گرماب) شکست سختی خوردند.
Δ