دیپلماسی به زبان دنیا؛ از عضویت در بریکس و شانگهای تا پشتیبانی از محور مقاومت

اثرگذاری دولت سیزدهم در حوزه سیاست خارجی در حالی اتفاق افتاد که منتقدان دولت بر این باور بودند، این دولت زبان دنیا را بلد نیست.

به گزارش نسیم اشراق؛ تقویت دیپلماسی و حضور فعال و اثر گذار در حوزه سیاست خارجی، یکی از مهمترین دستاوردهای دولت سیزدهم است. دستاوردی که با وجود ادعای منتقدان مبنی براینکه دولت سیزدهم زبان دیپلماسی را نمی داند توانست بر میزان حضور موثر جمهوری اسلامی ایران در سازمان های جهانی تاثیرگذار باشد.

عضویت در سازمان همکاری های شانگهای و بریکس تنها بخشی از فعالیت دیپلماتیک دولت سیزدهم در طول ۲ سال گذشته است از این رو در این گزارش به بررسی عملکرد دولت سیزدهم در حوزه دیپلماسی خواهیم پرداخت.

توسعه دیپلماسی فعال و تأمین امنیت پایدار

دیپلماسی انرژی:

– توسعه همكاري‌ها با روسيه از طريق انعقاد 3/5 ميليارد دلار قرارداد و نيز امضاي تفاهمنامه راهبردي به ميزان 40 ميليارد دلار در زمينه توسعه ميادين نفت و گاز، تجارت گاز، توسعه LNG

– تنفيذ و آغاز عمليات اجرايي قرارداد توسعه ميدان نفتي مشترك يادآوران

– آغاز عمليات اجرايي قرارداد توسعه لايه نفتي ميدان مشترك پارس جنوبي با شركت آوانگارد

– انعقاد قرارداد توسعه و بهره برداري ميدان كوپال با مشاركت شركتهاي سايوزخيم اكسپورت روسيه و پرشيا

– امضاي قرارداد اخذ مصوبه شوراي اقتصاد پيرامون قرارداد توسعه و بهره برداري ميدان شادگان با مشاركت شركت‌هاي MA Vostok و ايران افق

– انعقاد قرارداد سوآپ گاز آذربایجان که از سال 2022 شروع شده و افزایش حجم معاملاتی تا 9/2 میلیارد متر مکعب در سال 2023 و تفاهم‌ با طرف تركمن براي احياي قرارداد واردات گاز از آن كشور

– انعقاد تفاهم‌نامه با ارمنستان جهت افزایش 64 درصدی صادرات گاز طبیعی و تمديد قرارداد جاري تهاتر گاز و برق تا سال 2030

– انجام مذاکرات و توافقات مقدماتی با طرف عراقی جهت تمدید قرارداد صادرات گاز به عراق به مدت 5 سال

– امضاء دو تفاهم‌نامه  در بخش بالادستي و پايين دستي نفت و گاز با مقامات انرژی عمان

– پرداخت كامل بدهي‌هاي گاز به تركمن‌گاز (7/1 ميليارد دلار) كه منجر به احياي روابط اقتصادي و زمينه‌سازي لازم براي از سرگيري قرارداد واردات گاز از آن كشور شده است

– تفاهم با شركت‌هاي چيني براي توسعه تبادلات تجاري در زمينه انرژي و نيز مشاركت در توسعه ميادين و ساخت پالايشگاه در ايران

– امضای تفاهم‌نامه‌ همكاري بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران و اتحادیه صنایع شیمیایی روسیه در خصوص تبادل دانش فنی و همکاری‌های دانش‌بنیان در حوزه تجهیزات و فناوري هاي شيميايي

– امضاء تفاهمنامه همكاري‌هاي نفت، گاز و پتروشيمي بين دو كشور ایران و ازبکستان

– امضای تفاهمنامه همکاری با اندونزی برای توسعه روابط در زمینه بالادستی، پایین دستی و تجارت نفت و گاز و محصولات پتروشیمی

 

دیپلماسی اقتصادی

گسترش و احیای موافقت‌نامه‌های تجاری:

– کاهش تعرفه‌های گمرکی برای تسهیل تجارت
– پیگیری رفع ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای  با کشورهای عراق، قطر و  عمان
-پیگیری امضای موافقت‌نامه‌ استاندارد حلال با کشور عمان
-پیگیری امضای موافقت نامه‌ تجارت آزاد/ ترجیحی  با کشورهای عمان، سوریه و ترکیه
-اجرایی نمودن تفاهم‌نامه کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و مجارستان
-اجرایی نمودن تفاهم نامه کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و ونزوئلا

بازنگری و تکمیل قواعد مبادلات بین‌المللی:

– تنظیم‌گری و طرح‌ریزی سازوکارها و قواعد نوین صادراتی در جهت تقویت و تسهیل صادرات برای فعالین اقتصادی
– اجرای دستورالعمل واردات در برابر صادرات
– راه اندازی کوتاژ ارزی با همکاری بانک مرکزی با هدف تسهیل ‏رفع تعهدات ارزی صادرکنندگان
– اصلاح رویه‌های تجاری ثبت سفارش، واردات در برابر صادرات، تأمین ارز اشخاص، توسعه کالاهای مشمول استفاده از ارز حاصل از صادرات

ایجاد مراکز تجاری ایران:

– صدور مجوز موافقت اصولی ایجاد مراکز تجاری در 17 کشور و 21 منطقه
– ایجاد میز خدمات حقوقی در مراکز تجاری ایران با اولویت امارات و چین

گسترش ظرفیت‌های آماد بین‌المللی:

– اجرای پروژه ایجاد و استمرار خطوط منظم دریایی به مقاصد بازارهای هدف
– اجرای پروژه خرید لکوموتیو و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای
– ایجاد خط منظم هوایی (کارگو) جهت حمل کالاهای صادراتی فسادپذیر

گسترش مبادلات اقتصادی با کشورها:

– فراهم نمودن حضور شرکت های ایرانی در 5 نمایشگاه در روسیه
– برگزاری نمایشگاه‌های اختصاصی در اسلام آباد، کراچی، لاهور و ‏نمایشگاه ایران هلث و …
– برگزاری دو نمایشگاه اختصاصی در افغانستان
– نمایشگاه اختصاصی تخصصی توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران در ‏زمینه صنایع و مواد غذایی، فرش و صنایع دستی ، پتروشیمی و صنایع ‏نفت و گاز، گردشگری توریسم سلامت، مبلمان، خودرو و بیمه و بانک در ‏قطر
– پاویون ایران در پرود اکسپو، صدور مجوز پاویون ایران در نمایشگاه¬های ازبکستان، هند، ترکیه، کشورهای اسلامی انجمن ‏موسیاد، سوریه

همکاری با شرکت‌های بیمه خارجی:

– انعقاد تفاهم نامه با شرکت RNRC روسیه
– انعقاد تفاهم نامه با شرکت VSK Insurance House روسیه

اجرای اسناد همکاری‌های بین‌المللی گمرکی:

– انعقاد موافقت‌نامه و تفاهم‌نامه در امور گمركي كشور با دولت‌هاي روسیه، ترکمنستان، ازبکستان، چین، تایلند، ترکیه، کوبا، زیمبابوه، ونزوئلا، عمان، غناء و پاکستان

– ایجاد و احیای بازارچه های مرزی

جذب سرمایه‌گذاری خارجی:

– جذب حداکثری سرمایه گذاری خارجی با رشد دو برابری میزان سرمایه گذاری در دوره زمانی دولت سیزدهم نسبت به مدت مشابه قبل از آن

– ایجاد سامانه اطلس سرمایه گذاری به منظور کمک به جانمایی صحیح طرح های سرمایه گذاری

– متنوع سازی کانال های  ورود سرمایه به کشور با تصویب و تدوین دستور العمل و مقررات  در خصوص ورود  سرمایه خارجی  با ابزارها و شیوه های جدید ( تهاتر ،  بانک آفشور ،  طلا و فلزات گرانبها و… ) برای اولین بار در دولت مردمی

– فعال‌سازی کمیسیون‌های مشترک اقتصادی با کشورهای چین و عراق

– فراهم نمودن امکان استفاده از ارزهای ملی جهت انجام مبادلات مالی (پرداخت وجوه مربوط به پروژه نیروگاه سیریک به روبل روسی)

– افزایش منابع تأمین مالی ازطریق کشور روسيه (افزایش رقم تسهیلات دولتی از 2/2 میلیارد یورو به 5 میلیارد یورو و موافقت اولیه جهت افزایش وام تجاری به 10 میلیارد یورو)

– استفاده از ظرفیت تعامل با کشورها در حوزه تامین مالی (امکان استفاده از وام دولتی روسیه برای دو پروژه احداث نیروگاه بخاری سیریک (2/1 میلیارد یورو) و برقی کردن راه آهن گرمسار- اینچه برون (1 میلیارد یورو)

 

احیای تعادل در سیاست خارجی:

– پیگیری دیپلماسی سران با کشورهای روسیه و چین

– اجرایی شدن سند همکاری های راهبردی 25 ساله بین دو کشور

– سفر رئیس جمهور به قاره افریقا (اوگاندا، کنیا، زیمباوه)

– امضای موافقت نامه احداث خط آهن آستارا- رشت

– سفر رئیس جمهور به آمریکای لاتین (کوبا، ونزوئلا، نیکاراگوئه)

– برگزاری کنفرانس بین المللی همکاری های اقتصادی و علمی ایران و افریقا در تهران با حضور 10 کشور افریقایی

– دو برابر شدن حجم تجارت ایران با قاره افریقا

 

توسعه همکاری با سازمان‌ها و ائتلاف‌های بین المللی

انجام امورات مربوط به عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان شانگهای:

– عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای به عنوان عضو اصلی

پیگیری عضویت جمهوری اسلامی ایران در گروه بریکس:

– سخنرانی رئیس جمهور در نشست بریکس

 

پیشبرد سیاست همسایگی:

– تمهید سفر رئیس جمهور به 7 کشور همسایه

– برقراری روابط با عربستان و بازگشایی سفارتخانه طرفین

– سفر رئیس جمهور به کشورهای تاجیکستان، ترکمنستان، روسیه و ازبکستان

– تمهید سفر روسای جمهور تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان، روسیه و ارمنستان به ایران

 

پشتيباني از محور مقاومت:

– انجام سفر تاریخی رئیس جمهور به سوریه و امضای توافقات اقتصادی و سیاسی میان دو کشور

– پیشنهاد و عملیاتی شدن کمک سوختی به دولت لبنان

 

دیپلماسی فرهنگی:

-حضور جمهوری اسلامی ایران در 10 نمایشگاه بین‌المللی خارجی کتاب در کشورهای مختلف

– برگزاری 12 مورد  هفتههای فرهنگی میان ایران و کشورهای هند، تاجیکستان، صربستان، بوسنی، پاکستان، ایتالیا، سوریه، روسیه، ترکمنستان، عراق، لبنان و کلمبیا

– راه اندازی و فعال سازی دبیرخانه شورای توسعه صادرات فرهنگی و تشکیل کارگروه مشورتی و تصویب دستورالعمل صادرات محصولات فرهنگی بخش خصوصی

– تدوین و اجرایی سازی طرح رتبه بندی کشورها برای حضور فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در رویدادهای بین المللی

– برگزاری اجلاس مسجد پایگاه اخوت جهان اسلام در هرمزگان با حضور 20 عالم داخلی و 200 اندیشمند از سایر کشورهای جهان

– بازگشایی سه دفتر خارجی در بیروت، دمشق و پاریس و افزایش تعداد دفاتر فعال ایرنا به 7 دفتر

– تصویب لایحه موافقت نامه تأسیس فعالیت مراکز فرهنگی بین ایران و روسیه در دولت

– اجرای 8 برنامه منطقه ای و بین المللی در کشورهای مختلف توسط رایزنان فرهنگی

– بر عهده گرفتن ریاست اتحادیه خبرگزاری های آسیا و اقیانوسیه (اوآنا) توسط  سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی به مدت 3 سال

– افزایش 300 درصدی روادید مطبوعاتی برای خبرنگاران رسانه های خارجی

 

دیپلماسی حقوقی-قضایی

تدوین و تنظیم موافقتنامه و اسناد بین‌المللی در زمینه معاضدت مدنی، قضایی و کیفری با کشورها:

-تنظیم 20 سند دو جانبه با 9 کشور

-انتقال زندانیان ایرانی محبوس در زندان‌های سایر کشورها به داخل و زندانیان خارجی محبوس در ایران به کشورهای متبوع خود:

-تبادل 1520 زندانی

– تهیه و ارائه لایحه دفاعیه جمهوری اسلامی ایران در جلسه استماع پرونده دعوی ایران ‏علیه دولت ایالات متحده ‏آمریکا قضیه موسوم به بعضی اموال ایران

– صدور رای دیوان بین‌المللی دادگستری در محکومیت آمریکا به نقض معاهده مودت در تاریخ دهم فروردین ماه 1402‏‏و افزایش برد در سایر پرونده‌های بین‌المللی

بازخوانی‌و بررسی کلیه پرونده‌های حقوقی بین المللی:

– بازخوانی و ساماندهی 1845 پرونده مسکوت و راکد در حوزه بین الملل

پیگیری و نظارت بر روند‏ پرونده نفت‌کش سانچی:

– شناسایی ابعاد پرونده نفتکش و ارائه پیشنهادات و نظر مشورتی  برگزاری و حضور در 12 جلسه مشترک

بررسی و طرح دعوا علیه رسانه‌های معاند:

– تهیه و ثبت دعاوی علیه رسانه‌های معاند نزد آفکام، کمک به تعطیلی دفتر اینترنشال در لندن، تهیه پیش نویس آیین نامه رسانه‌های معاند و در نهایت کاهش فشار رسانه‌های معاند

پیگیری و نظارت بر روند دیوان داوری در پرونده کرسنت2 :

– جرح سرداور پرونده، استعفای داور اختصاصی شرکت نفت و معرفی وکیل جدید در این پرونده و کاهش بیشتر خسارات به کشور

پیگیری پرونده مدرسه دخترانه قطر و مدرسه فجر استانبول:

– ثبت لوایح دفاعیه و پذیرش درخواست توقف ‏موقت اجرای حکم در دادگاه دوحه در خصوص ‏پرونده مدرسه دخترانه قطر و اخذ مهلت چند ماهه از دادگاه ‏استانبول جهت ارائه اسناد و مدارک مربوط به ‏مدرسه فجر استانبول؛ ‏ارائه یادداشت سیاسی به کشورهای ترکیه و قطر جهت مختومه کردن موارد و ممانعت از تصرف مدارس کشور در خارج کشور و تعطیلی آن‌ها

 

دیپلماسی دفاعی و امنیتی

مشارکت فعال و اثرگذار در عرصه بین الملل:

– برگزاری 10 مورد کمیسیونهای مشترک اقتصادی، دفاعی و نظامی
– امضای بالغ بر 30 سند همکاری (اعم از یادداشت تفاهم، تمایل نامه، قرارداد، صورتجلسه سفر و …) با کشورهای هدف

اخذ مصوبه هیئت وزیران در خصوص ایجاد کارگروه همکاری‌های ملی-دفاعی با دبیری وزارت دفاع:

– ایجاد زمینه و بستر لازم برای توسعه مشارکت‌ها با بخش خصوصی و دستگاه‌های اجرایی در حوزه‌های دومنظوره با فناوری بالا

– زمینه سازی برای اشغال زایی و رونق اقتصادی در ظرفیت‌های دانش بنیان

– برگزاری رزمایش مشترک با چین و روسیه

 

حمایت از ایرانیان خارج از کشور:

– طراحي و تشكيل «كارگروه ويژه ايرانيان» در 53 نمايندگي داراي جمعيت ايراني مقيم بيش از ده هزار نفر

– پیگیری وضعیت ایرانیان زندانی در خارج از کشور و آزادی 113 نفر و انتقال227 نفر  به داخل کشور

 

تأمین امنیت پایدار

مبارزه با گروه‌های تروریستی و جرائم سازمان‌یافته:

– دستگیری عناصر گروهک¬های جبهه دموکراتیک مردمی الاحواز، حرکه النضال، تندر، کومله و دمکرات، کمونیست کارگری ایران، چریک های فدایی خلق، منافقین. و داعش. دستگیری عوامل حوادث تروریستی؛ شاهچراغ شیراز، شهر ایذه، شهر اصفهان، ترور شهید مولوی عبدالواحد ریگی. بازداشت حشمت ا… طبرزدی، سرکرده جبهه دموکراتیک ایران. خنثی‌سازی 50 اقدام گروه‌های تکفیری. توقیف بیش از 4000 قبضه سلاح جنگی. ضربه به 200 تیم کلان قاچاق مواد مخدر. کشف 7 تن انواع مخدر سنتی. کشف 10 کیلو شیشه

مقابله با نفوذ سرویس‌های اطلاعاتی متخاصم و بیگانه:

– دستگیری لیدرهای زن مرتبط با سرویس فرانسه و انهدام چند شبکه¬ بزرگ اطلاعاتی موساد در استانهای تهران، اصفهان، یزد، آذربایجان غربی و گلستان. بازداشت هسته مرکزی فرقه بهائیت

مبارزه با مفاسد اقتصادی:

تدوین پیش‌نویس قانون ساماندهی رمرز ارزها، پیگیری بالغ بر 400 کیس قاچاق، پیگیری 170 پرونده زمین‌خواری به مساحت 20 هزار هکتار، جلوگیری از تضییع حقوق بیت المال به ارزش 18 میلیون دلار در یکی از قراردادهای میدان نفتی و آزادسازی وجوه مسدود شده ایران در یکی از بانک های خارجی