آثار مثبت و منفي دوستي هاي دوران نوجواني

پايه ششم ابتدايي نوشت:والدين و مسوولان هميشه درباره روابط همتايان با يکديگر هشدار مي‌دهند اما همتايان مي‌توانند تاثيرات مثبت عميقي روي يکديگر داشته باشند.از اينکه ناچارم هميشه فلان لباس را بپوشم و بهمان کار را بکنم تا دوستانم مرا بپسندند و من را در جمع خودشان راه دهند، خسته شده‌ام. من دوست دارم بنا به ميل و سليقه خودم زندگي کنم. طبيعي است که بعضي از مردم فيلم‌هاي مورد علاقه مرا دوست ندارند، جور ديگري لباس مي‌پوشند يا اصلا آرايش نمي‌کنند. دوست ندارم به ميل دوستان و همسالانم سبک خاصي را در زندگي داشته باشم. هر کس بايد آن طور که مي‌خواهد زندگي کند و در عين حال به وجود و شخصيت خودش افتخار کند چون اگر همه ما شبيه هم باشيم،چه‌طور مي‌توانيم با آدم‌هاي تازه و متفاوت آشنا شويم؟

اين سخنان يک دختر نوجوان است که از فشار همتايان و همسالان خسته شده و دوست دارد خودش باشد. فشار همسالان باعث سرکشي بسياري از نوجوانان و درگير شدن آنها با خانواده مي‌شود.

وقتي شما بچه کوچکي بوديد معمولا والدينتان برايتان دوست پيدا مي‌کردند، شما را به ورزشگاه مي‌بردند و براي تفريحات شما برنامه‌ريزي مي‌کردند. حالا که شما نوجوان شده‌ايد، خودتان درباره دوستان و گروهي که با آنها اوقاتتان را مي‌گذرانيد، تصميم مي‌گيريد. دوستان و همتايان کساني هستند که همسن شما بوده و تجربيات و سليقه آنها مثل شماست. شما و دوستانتان هر روز با همديگر تصميم مي‌گيريد و روي انتخاب و رفتار همديگر تاثير مي‌گذاريد. اين مسأله تا حدي طبيعي است. بشر به طور طبيعي دوست دارد با افراد همتا و همسن خودش ارتباط برقرار کند. هر چه قدر استقلال شما بيشتر مي‌شود، همتايان شما به طور طبيعي نقش بيشتري در زندگيتان بازي مي‌کنند. در نوجواني و جواني بيشتر وقت شما با همسن و سالانتان مي‌گذرد. همتايان شما مي‌توانند هم رتبه‌هايتان در مدرسه، دوستانتان در اماکن مذهبي، ورزشي و يا کلوپ‌هاي فرهنگي باشند. معمولا همتايان و همسالان در اين سنين در شيوه لباس پوشيدن، فعاليت‌ها و سبک و روش زندگي روي همديگر تاثير مي‌گذارند. معمولا آدم‌ها براي اينکه در گروه همتايان پذيرفته  شوند و مورد تحسين آنها قرار بگيرند، در تمام جهات خودشان را به آنها شبيه مي‌کنند.

 والدين و مسوولان هميشه درباره روابط همتايان با يکديگر هشدار مي‌دهند اما همتايان مي‌توانند تاثيرات مثبت عميقي روي يکديگر داشته باشند.‌‌

گاهي اوقات منشأ استرس‌هاي زندگي نوجوان به همتايان و دوستان برمي‌گردد. گاهي همتايان، نوجوان فشار مي‌آورند تا کارهايي خلاف ميل خود انجام دهد: دزدي، مصرف مواد مخدر و سيگار و انجام کارهاي پرخطر از اين قبيل هستند. متاسفانه در بيشتر موارد، مقاومت در برابر فشار همتايان مشکل است. گاهي گروه همتايان بدون آنکه کلمه‌اي حرف بزنند، به شکلي ساکت و موذيانه پيام‌هايي به نوجوان مي‌فرستند و به اين ترتيب او را وادار مي‌کنند تا فلان جور رفتار  کند، لباس بپوشد و سبک زندگي‌اش طور خاصي باشد. در اين شرايط نوجوان فقط در اثر فشار همتايان کارهايي مي‌کند که شايد خودش مايل نباشد. در اين موارد اعتماد به نفس و نقش والدين بسيار موثر‌اند، چون افرادي که نمي‌دانند در موقعيت‌هاي مختلف اجتماعي بايد چگونه رفتار کنند، به رفتار ديگران دقت کرده و سعي مي‌کنند مثل آنها رفتار کنند.

بالاخره هر کس در مرحله‌اي از زندگي به فشار سفت و سختي که همتايان و همسالان به او وارد مي‌کنند، پايان مي‌دهد. مهم نيست چه‌قدر در انتخاب دوستانتان عقل و درايت به خرج داده‌ايد و يا چه‌قدر آنها را مي‌شناسيد  اما دير يا زود به اين مرحله مي‌رسيد که اجراي بعضي نظريات آنها، مشکل يا غيرقابل قبول است. مقاومت در برابر خواسته‌هاي نادرست دوستان فقط به جرا‡ت و شجاعت شما بستگي دارد .

* اگر درباره موضوعي احساس خوبي نداريد، حتي اگر به نظر برسد حق با دوستانتان است، همين حس ناراحتي شما به اين معناست که اين موضوع خاص به نفع شما نيست. اين نوع تصميم‌گيري‌ها بخشي از جنبه مقاومت دروني است که به اعتماد به نفس شما بستگي دارد.
* هر چه بيشتر خودتان را بشناسيد، امکان مقاومت در برابر تمايلات ديگران در شما بيشتر مي‌شود. درباره شرايط احتمالي که فشار ايجاد مي‌کنند برنامه‌ريزي کنيد. اگر دوست داريد به ميهماني يکي از دوستان برويد اما مي‌دانيد که ممکن است در آنجا مواردي وجود داشته باشد که خلاف ميل شماست، در اين‌باره خوب فکر کنيد و اگر هم مي‌رويد قبلا درباره شرايط چالش برانگيز مربوطه بيانديشيد. تمرين کنيد که چه‌طور “نه” بگوييد.
* يک عبارت رمز را ميان خود و خانواده‌تان مشخص کنيد. با اين کار اگر در يک شرايطي قرار گرفتيد که مثلا دوستان از شما درخواست کار خلافي داشته و يا رفتار ناپسندي از آنها سر مي‌زند که شما را هم درگير مي‌کند، مي‌توانيد با تلفن و يا پيام کوتاه و به کار بردن رمز مربوطه به والدين‌تان خبر دهيد که به آنجا آمده و شما را به منزل ببرند.
* < نه > گفتن راحت را ياد بگيريد.  اين کار به تمرين احتياج دارد، ضمن اينکه اگر دوستان شما خوب و مناسب باشند هيچ وقت مجبور نيستيد “نه”، گفته و يا با توجيه و معذرت خواهي از زير فشار درخواست نامناسب فرار کنيد. پس اگر دوستتان به شما سيگار تعارف کرد خيلي راحت بگوييد: “نه” عموي من سال پيش بر اثر سرطان ريه ناشي از سيگار فوت کرده و من دوست ندارم به اين عاقبت دچار بشوم”!

با آدم‌هايي دوست شويد که منش و سبک زندگي آنها مثل شماست. دوست خوب کسي است که در شرايط مختلف حامي شما باشد. مطمئن باشيد اگر فقط يک نفر ديگر در گروه دوستان مثل شما باشد و با درخواست‌هاي نادرست ساير دوستان شما مخالفت کند، قدرت شما دو نفر چند برابر ديگران مي‌شود.

از نيروي والدين‌تان کمک بگيريد. اگر دوست شما کار خلافي کرد، به او بگوييد: “اگر مادرم بفهمد مرا مي‌کشد! او خيلي زود به اين جور مسائل پي مي‌برد و من نمي‌خواهم او از من ناراحت شود.”

اگر شرايطي واقعا خطرناک به نظر مي‌رسد، بدون معطلي مراتب را به والدين، مسوولان مدرسه يا فرد بزرگسال معتمد ديگري اطلاع دهيد.مقاومت در برابر فشارهاي منفي دوستان راحت نيست اما وقتي آن را انجام دهيد، بعد از آن حس خوبي به شما دست مي‌دهد و حتي گاهي اين شما هستيد که روي دوستان تاثير مثبت مي‌گذاريد.  اگر جرا‡ت بيان مسائل متفاوت از دوستان را داشته و بتوانيد در مقابل درخواست آنها مقاومت کنيد، اين آنها هستند که دنباله‌روي شما مي‌شوند. شما مي‌توانيد يک راهنما باشيد و مطمئن باشيد اين ظرفيت را داريد که تغييرات مثبت و چشمگيري در دنياي اطرافتان ايجاد کنيد.  

دوستي: نوجوانان در ميان همتايان دوست پيدا کرده، پذيرفته شده و تجربياتشان را به هم منتقل مي‌کنند که اين دوستي‌ها مي‌تواند سال‌ها ادامه پيدا کند.   

الگوهاي خوب و مثبت: همتايان نمونه‌هاي خوبي براي هم هستند. دوستاني که در ورزش، فعاليت‌هاي علمي يا فرهنگي در مراحل مطلوبي هستند، تاثير مثبتي روي دوستان خود دارند. دوستان با وفا و مهربان همين حس را به همتايان منتقل مي‌کنند. حتي ديدن همتاياني که دوست شما نيستند هم تاثيرگذار است. وقتي مي‌بينيد فردي همسن شما در المپيک يا مسابقات علمي و فرهنگي به مدارج بالا رسيده، تشويق مي‌شويد که فعاليت‌تان را بيشتر کنيد.

واکنش و نصيحت همتايان: وقتي شما ايده‌اي جديد مي‌دهيد، باورهايتان را مطرح مي‌کنيد و درباره مشکلاتتان صحبت مي‌کنيد، همتايان و دوستانتان هستند که واکنش مناسبي نشان داده و به شما گوش مي‌کنند. همتايان در تصميم‌گيري‌ها هم به شما کمک مي‌کنند، اينکه چه واحد درسي را انتخاب کنيد، چه‌طور با فلان معلم و استاد کنار بياييد و مسائلي از اين قبيل

  اجتماعي شدن: گروه همتايان فرصتي را برايتان فراهم مي‌کنند تا مهارت‌هاي اجتماعي جديد را امتحان کنيد. بودن با افراد مختلف باعث گسترش دايره ارتباطات اجتماعي شما شده، ارتباطات جديد ايجاد مي‌کند و راه کنار آمدن با آدم‌ها را به شما ياد مي‌دهد.   تشويق: همتايان شما را تشويق مي‌کنند تا براي يادگيري فلان مهارت يا مطالعه مواد درسي بيشتر تلاش کنيد. آنها با شما همدردي مي‌کنند و تجربيات مشترکشان را در زمينه خاص به شما انتقال مي‌دهند.