گذر تاریخی بر مسجد جامع روستای آبی سفلی خدابنده

به گزارش نسیم اشراق، با فروپاشی حکومت یزد‌گرد سوم آخرین پادشاه دوره ساسانیان در ایران و با از بین رفتن آتشکده‌ها و ترویج و روی کار آمدن دین اسلام در سرزمین ایران، مسلمان شدن همه ممالک ایران حدود سه قرن به طول انجامیده است.

مسلمانان ایران برای عبادت مشترک و دسته جمعی با هدف اتحاد و همدلی و مشارکت بیشتر به مسجد‌سازی روی آوردند که بعد از قرن سوم قمری مسجد‌سازی در ایران برای عبادت و پرستش خدای یگانه رونق گرفت.

با احداث مساجد در ایران منطقه خمسه (زنجان امروزی) نیز شاهد احداث چندین مسجد بود که امروزه با عناوین مسجد جامع معروف هستند.

مسجد جامع آبی سفلی نیز با مطالعات و تحقیق‌های میدانی به احتمال قوی بعد از قرن چهارم بنا شده است، طوری که به گفته گذشتگان تا جایی که نقل قول شده از قدیم در این مکان مسجدی وجود داشته و کسی از تاریخ دقیق بنای آن اطلاع موثقی ارائه نداده است و با ادامه تکمیل تحقیق‌های میدانی و تاریخچه بناهای مساجد جامع منطقه خمسه، مسجد جامع روستای آبی سفلی شهرستان خدابنده نیز به دلایل قوی و به استناد از تاریخچه‌های منطقه به حدود ۸۰۰ سال پیش بر می‌گردد.

به گفته نسل‌های گذشته نیز در این مکان مسجد کاهگلی وجود داشته که در گذر زمان چندین بار مرمت و بازسازی با مصالح مورد استفاده هر دوره بازسازی شده و شکل و مصالح قدیمی خاصی از این بنا به یادگار باقی نمانده است.

قدمت مسجد دلیلی بر قدمت روستا نیست زیرا که قدمت وجود سکونت در این روستا به زمان قبل بر می‌گردد و حدود دوره اول ساسانیان و اوایل اشکانیان یعنی حدود ۱۸۰۰ سال پیش است.

با شروع حکومت صفویان و رسمی شدن مذهب تشیع توسط شاه اسماعیل صفوی از سال ۸۸۰ خورشیدی، مسجد‌سازی در ایران با رونق و معماری خاصی آغاز شده است.

مسجد جامع کلمه جامع از مصدر جمع به معنای اجتماع برای عبادت است و این مسجد قدیمی یکی از فعال‌ترین مکان‌های مذهبی و دینی منطقه بوده است طوری که بسیاری از عالمان برجسته دینی در این مکان مقدس مشغول تبلیغ و ترویج اسلام بوده و شاگردان زیادی نیز پرورش داده شد‌ه‌اند به گونه‌ای که در آن زمان نیز قاری و مفسرهای گلستان و بوستان در آبی سفلی زیاد بوده‌اند که در روستاهای اطراف مشغول تدریس بوده‌اند.

مسجد صاحب الزمان (عج) آبی سفلی شهرستان خدابنده در سال ۱۳۶۱ شمسی و هم چنین مسجد موسی بن جعفر این روستا در سال ۱۳۷۳ شمسی توسط خیران و اهالی روستا تاسیس و بنا شده است.

فاطمه عبدالهی، فعال رسانه‌ای